Suy thoái kinh tế: biểu hiện, nguyên nhân và những tác động toàn cầu

Suy thoái kinh tế là gì?

Suy thoái kinh tế hay còn gọi là Economic/Recession Downturn là sự tụt giảm của hoạt động kinh tế trên cả nước. Và nó kéo dài trong nhiều tháng thậm chí là nhiều năm liên tiếp.

Theo kinh tế học vĩ mô, suy thoái kinh tế được hiểu là sự suy giảm về tổng sản phẩm quốc nội thực tế (GDP) trong khoảng thời gian từ hai quý liên tiếp trở lên.

Như vậy, về cơ bản suy thoái kinh tế là sự sụt giảm hoạt động kinh tế trên cả nước kéo dài trong nhiều tháng. Sự suy thoái kinh tế ở mức nghiêm trọng trong một khoảng thời gian dài thì được đánh giá là khủng hoảng hay suy sụp nền kinh tế.

Nguyên nhân suy thoái kinh tế là gì?

Đa số các nhà đầu tư trên thị trường đều cho rằng dưới đây là một số nguyên nhân gây nên suy thoái kinh tế:

Dựa theo quan điểm của các nhà kinh tế học chủ nghĩa Keynes thì các yếu tố bên ngoài như: thời tiết, chiến tranh, giá dầu,… sẽ tạo ra suy thoái kinh tế nhất thời hoặc sự tăng trưởng ngắn hạn.

Nhưng theo các nhà kinh tế học của Áo: Nguyên nhân gây ra suy thoái là do lạm phát bởi cung tiền tệ. Sự suy thoái kinh tế được hiểu là cơ chế tự nhiên của thị trường để điều chỉnh lại nguồn lực được sử dụng không hiệu quả trong giai đoạn tăng trưởng hoặc lạm phát. 

Theo tiểu thuyết tiền tệ, những thay đổi về cơ cấu kinh tế là nguyên nhân thứ yếu; còn nguyên nhân chính là sự quản lý tiền tệ yếu kém của chính phủ.

Dấu hiệu điển hình của suy thoái kinh tế 

Lãi suất trái phiếu

Để đánh giá tác động của thị trường đối với nền kinh tế, người ta thường sử dụng đường cong lãi suất trái phiếu. Đây là đường thể hiện mức lãi suất khác nhau của các khoản vay có cùng giá trị nhưng khác thời hạn.

Thông thường, thời gian đáo hạn càng dài thì càng nhiều rủi ro nên lãi suất sẽ cao hơn. Nhưng nếu lãi suất trong ngắn hạn cao hơn dài hạn, đây là dấu hiệu cho sự suy thoái. Tín hiệu này đã được xác nhận trong 7 cuộc suy thoái gần nhất của Mỹ.

Điều kiện tín dụng

Nếu nền kinh tế bị suy thoái, các điều kiện vay vốn sẽ bị thắt chặt. Các ngân hàng nhìn thấy rủi ro của thị trường và yêu cầu cao hơn khi cho vay, đặc biệt là với những doanh nghiệp vừa và nhỏ. Để xác nhận được tín hiệu này có thể dựa vào thăm dò ý kiến các chuyên viên của ngân hàng hoặc chỉ số điều kiện tín dụng.

Tâm lý kinh doanh

Hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp cũng phản ánh tình trạng của nền kinh tế. Thị trường không khả quan khiến các doanh nghiệp trở nên dè dặt hơn. Chỉ số sản xuất, nhu cầu lao động của doanh nghiệp đều có sự giảm sút.

Thị trường lao động

Các công ty cắt giảm hoạt động ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường lao động và tiền lương của nhân viên. Biến động thị trường có thể được dự báo thông qua động thái sa thải nhân viên hoặc ngừng tuyển thêm người mới của các công ty.

Những tác động của suy thoái kinh tế

Vận tải biển:

Phương thức này là một trong những hình thức vận tải hàng đầu trên thế giới. Khi nền kinh tế suy thoái mọi thứ đều bị trì trệ và không thể lưu thông. Nó ảnh hưởng trực tiếp đến giao thương vậy nên doanh nghiệp sẽ không có hàng hóa.

Lượng tiêu thụ dầu mỏ:

Nó ảnh hưởng rất lớn đến tình hình tăng trưởng kinh tế của mỗi quốc gia. Nếu sự suy thoái kinh tế diễn ra; thì nhu cầu về dầu mỏ sẽ bị suy giảm báo hiệu cho sự trì trệ của toàn bộ nền kinh tế.

Thị trường chứng khoán bị suy giảm:

Vì các chỉ số trên sàn giao dịch phản ánh trực quan nhất các tình hình kinh tế của mỗi quốc gia.

Tỷ lệ thất nghiệp cao dù đã có rất nhiều gói kích cầu của chính phủ:

Tác động của quá trình suy thoái sẽ làm tỷ lệ thất nghiệp gia tăng bất kể quốc gia nào. Thất nghiệp gia tăng, người dân không có việc làm nên dẫn tới nhiều vấn đề chính trị và xã hội. 

Hoạt động thương mại trên toàn cầu suy giảm: 

Nếu cung và cầu giảm, tiêu dùng tư nhân, việc đầu tư của công ty, hoạt động sản xuất,… đều bị suy giảm theo.

Đồng tiền suy yếu: 

Giá trị đồng nội tệ của quốc gia giảm vừa làm ảnh hưởng đến đất nước vừa ảnh hưởng đến nền kinh tế các nước khác. Đặc biệt là các nước phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu.

Giá vật liệu thô giảm: 

Giá nguyên vật liệu giảm; đặc biệt là dầu; sẽ ảnh hưởng tới doanh thu của các doanh nghiệp khiến họ sẽ phải thu hẹp kinh doanh hoặc phá sản.

Hậu quả của suy thoái nền kinh tế

Thứ nhất: Thương mại toàn cầu giảm

Nếu sản lượng lẫn nhu cầu của nền kinh tế giảm. Tình hình đầu tư, sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp trong nước bị hạn chế sẽ dẫn đến sự sụt giảm trong nhập khẩu của các hàng hóa tiêu dùng, hàng hóa cơ bản và các nguyên liệu vật liệu từ nước ngoài cũng sẽ giảm theo đó. Như vậy, tình hình thương mại sẽ đi xuống khi có yếu tố tác động của suy thoái kinh tế.

Thứ hai: Sự mất giá của đồng tiền

Như đã phân tích ở trên, lạm phát gia tăng dẫn đến tình trạng giá trị đồng tiền của các quốc gia giảm mạnh. Đồng tiền mất giá sẽ dẫn đến khủng hoảng kinh tế không chỉ tác động đến một quốc gia mà còn ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu với các quốc gia khác.

Thứ ba: Giá hàng hóa, nguyên vật liệu thô sẽ giảm

Giá dầu cao là biểu hiển của nhu cầu hàng hóa của thế giới trong những năm gần đây tăng cao. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia, tình trạng này sẽ không kéo dài, bởi tình hình dịch bệnh, tình trạng bất ổn về an ninh, chính trị đã và đang ảnh hưởng đến nền kinh tế thế giới, nếu như tình hình này kéo dài sẽ dẫn đến suy thoái kinh tế. Nếu nền kinh tế Mỹ và Trung Quốc giảm thì nhu cầu về sản xuất hàng hóa, nhu cầu về nguyên liệu sản xuất cũng sẽ giảm đáng kể.

Thứ tư: Hạn chế sự can thiệp của ngân hàng trung ương

Hiện nay, nếu tình hình kinh tế đi xuống, ngân hàng trung ương sẽ không thể sử dụng các công cụ tiền tệ để kích thích tăng trưởng kinh tế do việc làm này sẽ làm gia tăng lạm phát của quốc gia. Do đó, có thể thấy rằng năng lực trợ giúp của ngân hàng đối với nền kinh tế suy thoái gặp nhiều trở ngại.

Xem thêm video ông Ngô Minh Tuấn chia sẻ dưới đây để cập nhật thêm kiến thức về quản trị doanh nghiệp

Theo dõi website Học viện CEO Hà Nội để cập nhật những kiến thức mới nhất về quản trị doanh nghiệp.